دو راه‌حل موثر نخبگان برای حل مشکل آلودگی هوا و کم‌آبی

به گزارش سهند خبر و به نقل از فارس، در ادامه سلسله‌نشست‌های خبری ستادها در معاونت علمی و فناوری، امروز، چهارشنبه ۲۹ شهریورماه نوبت به ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان آب، اقلیم و محیط زیست رسید. سید محمد مهدی نوربخش، دبیری این ستاد را بر عهده دارد و در جمع خبرنگاران از برنامه‌ها و فعالیت‌های ستاد گفت.

تسهیل‌گری مابین عرضه و تقاضا با ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان

دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان آب، اقلیم و محیط زیست در خصوص ایجاد ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان اظهار کرد: رویکرد کشور در حدود دهه گذشته توسعه زیرساخت‌ها و حمایت از این امر بوده است و در حال حاضر حمایت‌ها به سمت توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و تأثیرگذاری بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان یر اقتصاد و تولید ناخالص داخلی معطوف است. پیرو همین مطالبه ساختارهای جدیدی تحت عنوان ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در معاونت علمی و فناوری شکل گرفته‌اند. این ستادها قرار نیست بر روی توسعه فناوری، توسعه استارت‌آپ‌ها و ایده‌های جدید تمرکز کنند و به دنبال بازارسازی و تجاری‌سازی محصولات با سطح بلوغ فناوری بیشتر از ۵ یا ۶ هستند.

او در خصوص بازارسازی برای محصولات دانش‌بنیان در ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان تشریح کرد: در موضوع بازار، دو طرف عرضه و تقاضا دخیل هستند. در سمت تقاضای محصولات مربوط به آب، اقلیم و محیط زیست، عمدتا دستگاه‌های اجرایی کشور مانند سازمان آب و فاضلاب، سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان هواشناسی، وزارت نیرو و... طرف تقاضا را تشکیل می‌دهند. وظیفه ستاد، پوشش ریسک، اجرای پایلوت و افزایش سطح اعتماد به محصولات و تجهیزات دانش‌بنیان در سمت تقاضاست و در طرف عرضه نیز وظیفه افزایش عمق فناوری، کمک به تجاری‌سازی و کاهش قیمت، توسعه صادرات، افزایش تیراژ و مانند این‌هاست. توانمندسازی در کسب‌وکار، کمک به صادرات، کمک به تهیه تأییدیه‌ها و کمک به تأمین مالی از طریق ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش‌بنیان و... از جمله مأموریت‌های ما در قبال عرضه‌های فناورانه و شرکت‌های دانش‌بنیان است.

نوربخش تأکید داشت: در حال حاضر حدود ۷۰۰ تا ۹۰۰ شرکت دانش‌بنیان وجود دارد که مخاطب اصلی ما هستند.

توسعه فناوری‌های آب‌شیرین‌کن در دستور کار معاونت علمی و فناوری

نوربخش در خصوص فعالیت‌های ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان آب، اقلیم و محیط زیست اظهار کرد: یکی از موضوعاتی که در ستاد روی آن تمرکز داریم، ارتقا و تکمیل زنجیره‌های نمک‌زدایی در کشور است. یکی از چالش‌هایی که کشور در بحث آب با آن درگیر است، موضوع تأمین منابع آبی است. منابع آبی خدادادی زیادی در کشور وجود دارد، اما استفاده از آن‌ها منوط به به‌کارگیری تجهیزات نمک‌زدایی است که در حال حاضر بخش بزرگی از آن در وزارت نیرو از طریق واردات تأمین می‌شود. 

وی افزود: توسعه و ساخت ممبران‌ها و غشاها، مخازن تحت فشار، مواد مصرفی، فناوری‌ها و تجهیزات نمک‌زدا و آب‌شیرین‌کن از دیگر مواردی است که در این ستاد بر روی آن تمرکز داریم.

استفاده از هوش مصنوعی برای مدیریت بهتر منابع آبی و بحران‌ها

نوربخش در خصوص دیگر فعالیت‌های ستاد در خصوص مدیریت بهینه آب گفت: موضوع دیگر مورد حمایت معاونت علمی و فناوری، حنایت از ساخت تجهیزات اندازه‌گیری و هوشمندسازی مدیریت و پایش منابع آبی است. در بحث تصمیم‌گیری، یکی از مهم‌ترین موارد مورد نیاز، داده است و به همین دلیل برای پایش و مدیریت بهتر منابع آبی نیاز به هوش مصنوعی و هوشمندسازی تجهیزات داریم.

او تأکید کرد: موضوع ساخت تجهیزات ارزیابی و زیرساخت‌های اندازه‌گیری مورد حمایت ویژه معاونت علمی و فناوری قرار می‌گیرند. برای مثال موضوع ساخت کنتورهای هوشمند پایش منابع آب مصرفی در کشاورزی که چندسالی است مغفول مانده است، برای ایجاد یک جهش مورد حمایت ستاد قرار خواهند گرفت.

دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان آب، اقلیم و محیط زیست، تشریح کرد: در خصوص سامانه‌های پیش‌بینی اقلیمی و استفاده از هوش مصنوعی در زمینه مدیریت سیلاب‌ها و بحران‌های اقلیمی نیز برنامه‌های حمایتی ویژه‌ای در دستور کار داریم.

بهینه‌سازی و کاهش تلفات منابع

نوربخش تأکید داشت: حوزه دیگر تمرکز ما در معاونت علمی و فناوری، حمایت از طرح‌های فناورانه در خصوص بهینه‌سازی و کاهش تلفات با استفاده از سیستم‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است. در راستای همین موضوع، ساخت کولرهای آبی بهینه‌شده برای مصرف کمتر برق و آب در دستور کار معاونت علمی و فناوری قرار دارد. همچنین بازسازی سامانه‌های شبکه توزیع آب نیز از دیگر اقداماتی است که قصد داریم برای کاهش تلفات منابع دنبال کنیم.

او تأکید کرد: در بحث استخصال و تأمین آب، کشور به حداکثر ظرفیت خود رسیده است و تمرکز بایستی بر روی پایش، اندازه‌گیری و کاهش تلفات و اصلاح مصرف باشد.

اجرای رویکرد اقتصاد چرخشی در حوزه محیط زیست

نوربخش با اشاره به فعالیت‌های معاونت علمی و فناوری در حوزه تولید و تأمین آب گفت: به‌کارگیری فناوری‌های به‌روز تصفیه آب و فرآوری پسماندهای تصفیه‌خانه‌ها مانند فناوری‌های حذف نیترات، فلزات سنگین، فناوری نانوحباب از مواردی است که ستاد دنبال می‌کند.

او در ادامه تأکید کرد: در حوزه محیط زیست به دنبال اجرای اقتصاد چرخشی هستیم؛ به این صورت که از تمام ظرفیت‌ها برای به حداقل رساندن پسماند در صنایع بهره خواهیم گرفت. کاهش آلاینده‌های تولیدی، کاهش انرژی مصرفی و جلوگیری از هدررفت آن، افزایش سطح بازیافت پسماندها، به‌روزرسانی تجهیزات پایش و... از مواردی است که در رویکرد اقتصاد چرخشی دنبال می‌کنیم.

نوربخش تشریح کرد: به عنوان مثال یکی از طرح‌هایی که دنبال می‌کنیم استفاده از پسماندهای کشاورزی و تبدیل آن به مواد مصرفی مفید مانند بایواویل‌ها است.

چالش آلودگی هوا و استفاده از کاتالیست

دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان آب، اقلیم و محیط زیست در خصوص چالش آلاینده‌ها و راهکارهای فناورانه رفع آن تأکید کرد: موضوع آلودگی هوا، یک موضوع کلان است که دستگاه‌های مختلفی با آن درگیر هستند. در زمینه فعالیت‌های این ستاد، ساخت و توسعه کاتالیست‌هایی مطرح است که با همکاری وزارت کشور دنبال می‌شود.

پروژه تحقیقاتی آب ژرف و شناسایی منابع آب زیرزمینی

نوربخش در خصوص پیگیری موضوع آب ژرف در ستاد اظهار داشت: موضوع تحقیقات روی آب ژرف از حدود سال ۱۳۹۲ در دستور کار معاونت علمی و فناوری قرار گرفت. نقطه ورود معاونت علمی هم فناوری‌های مربوط به شناسایی منابع زیرزمینی، خصوصا فناوری محوری MT بود. از ابتدای دولت سیزدهم عزم جدی برای به اتمام رساندن این پروژه تحقیقاتی جمع شد. در حال حاضر برخی از این منابع آبی در استان سیستان و بلوچستان شناسایی شده و در حال استحصال است. به غیر از سیستان و بلوچستان در استان‌های سمنان، یزد، اصفهان و خراسان جنوبی مطالعه در زمینه منشأیابی آب‌های ژرف را داریم.

او در پایان تأکید کرد: تا زمانی که مطالعات این منابع آبی تکمیل نشده باشد، نباید به عنوان منابع آبی پایدار تلقی شود.