ظریف: شهید سردار سلیمانی حامی و راهنمای من در گفت‌وگو با آمریکایی‌ها بود
ظریف: از تخریب‌ها نمی‌رنجم؛ دنیا با رفتن من به آخر نمی‌رسد
محمدجواد ظریف در گفت‌وگویی تازه با نشریه «اندیشه پویا» گفت که متن مذاکرات هسته‌ای پیش از ارائه به رهبر انقلاب، ابتدا توسط سردار قاسم سلیمانی مطالعه و بررسی می‌شد. او تأکید کرد که همکاری و هماهنگی کامل با سردار سلیمانی، از ارکان پیشبرد دیپلماسی در دوره توافق برجام بود و هرگونه اقدام مهم، با اطلاع و موافقت فرمانده نیروی قدس انجام می‌شد.
این گفتگو و روایت مفصل محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور و وزیر سابق امور خارجه، پر از نکات مهم و ناگفته‌هایی از روابط دیپلماتیک، نقش‌آفرینی در منطقه، همکاری با شهید سلیمانی و چالش‌های سیاست خارجی ایران است. در ادامه، مروری بر نکات کلیدی و تحلیل مختصری از محتوای این مصاحبه ارائه می‌شود:
نقش شهید سلیمانی در مذاکرات و هماهنگی منطقه‌ای
- ظریف با تأکید بر رابطه نزدیک و قدیمی با شهید قاسم سلیمانی، از نقش او به عنوان منبع اطلاعاتی و هماهنگ‌کننده در مذاکرات حساس با آمریکا (چه در بُن و چه در ژنو) یاد می‌کند.
- نشان می‌دهد که برخلاف روایت‌های تقابلی، همکاری مستمری میان دستگاه دیپلماسی و نیروهای میدانی وجود داشته است.
- سندی جالب ارائه می‌دهد: دستخط‌ها و یادداشت‌های شخصی شهید سلیمانی به ظریف قبل از مذاکرات.
نقش وزارت خارجه در جنگ ۳۳ روزه لبنان
- ظریف با اشاره به نقش موثر وزارت خارجه در تعدیل قطعنامه ۱۷۰۱ و جلوگیری از تصویب یک قطعنامه ضد مقاومت، از تقدیر شهید سید حسن نصرالله نسبت به نقش خود سخن می‌گوید.
نقد تحریم‌ها و اثرات امنیتی آن
- اشاره به مواردی مثل کشف مواد منفجره در سانتریفیوژها و انفجارهای پیجری، به عنوان نمونه‌هایی از آسیب‌های تحریم و خطر خرید تجهیزات از واسطه‌های نامطمئن.
واکنش به اعتراضات درباره حضور در دولت و دو تابعیتی بودن فرزندان
- شفاف‌سازی درباره شایعات دو تابعیتی بودن فرزندان، اقامت خانواده در ایران و سابقه ویزای خودش در آمریکا.
- تأکید می‌کند که برخلاف ادعاها، هیچ‌گاه از ویزای سیاسی استفاده نکرده و تابعیت فرزندانش قهری بوده است.
برجام، ترامپ و فریب استراتژیک
- تأکید می‌کند که ایران در برابر ترامپ و سیاست فشار حداکثری ایستادگی کرد و این دستاورد نباید کم‌ارزش شمرده شود.
- تحلیل او این است که تحرکات اسرائیل (مانند ترور شهید فخری‌زاده) دقیقاً با هدف جلوگیری از بهره‌برداری ایران از پنجره‌های دیپلماتیک صورت گرفت.
نوع رابطه با رهبری
- بازگو می‌کند که همواره دیدگاه‌هایش را – حتی اگر ۱۸۰ درجه متفاوت بوده – با رهبر انقلاب در میان گذاشته و مورد استقبال قرار گرفته است.
- رهبر انقلاب هم تأکید کرده که کارشناسان باید صریح نظر بدهند تا تصمیم نهایی گرفته شود.
انتقاد از سوءبرداشت‌ها درباره ویژگی‌های اخلاقی‌اش
- نقل قول جالبی از انتقاد یکی از روحانیون مبنی بر اینکه «آقا فقط گفته متدینی و این مدح نیست» و واکنش ظریف به این نوع قضاوت‌ها.پ
چرا این گفتگو مهم است؟
- بازخوانی یک روایت داخلی از دیپلماسی جمهوری اسلامی
ظریف یکی از معدود سیاستمدارانی است که هم اهل قلم و هم اهل مذاکره است. مرور این خاطرات نه فقط از منظر تاریخی بلکه از منظر بازسازی حافظه دیپلماتیک جمهوری اسلامی اهمیت دارد. - همکاری نظامی–دیپلماتیک
فضای تقابل مصنوعی میان میدان و دیپلماسی در این گفتگو با اسناد و خاطرات نقض می‌شود. نشان داده می‌شود که سلیمانی و ظریف دو بال یک سیاست واحد بودند، هرچند با تفاوت در زاویه نگاه. - نشانه‌هایی از واقع‌گرایی دیپلماتیک
ظریف از ضرورت شناخت ضعف‌ها، اصلاح ساختار حفاظتی، و کنار آمدن با واقعیت‌های بین‌المللی صحبت می‌کند؛ رویکردی که ممکن است در فضای تند سیاسی امروز کمتر شنیده شود. - ابعاد انسانی و شخصی در سیاست
گفتگو پر از جزئیات شخصی است؛ از صبحانه با حاج قاسم تا ناراحتی از حواشی رسانه‌ای و احساس مسئولیت نسبت به کشور. این‌ها لایه‌هایی از تجربه انسانی پشت سیاست را روشن می‌کند.
گفتگوی ظریف به عنوان یک سند شفاهی از تحولات دیپلماسی و امنیت منطقه‌ای ایران در دو دهه اخیر، اهمیت بالایی دارد. او با شفافیت از همکاری با شهید سلیمانی، نگاهش به آمریکا، خاطرات حساس دیپلماتیک، نقش خود در پرونده‌های منطقه‌ای و تعامل با رهبری سخن می‌گوید.
