به گزارش سهندخبر، هوش مصنوعی به مجموعه‌ای از فناوری‌ها گفته می‌شود که به ماشین‌ها و کامپیوترها امکان می‌دهد تا مانند انسان فکر کنند، یاد بگیرند، و تصمیم‌گیری کنند. در ورزش، هوش مصنوعی از طریق تحلیل داده‌های بزرگ (Big Data)، یادگیری ماشینی (Machine Learning)، و بینایی کامپیوتری (Computer Vision) به بهبود عملکرد ورزشکاران، مربیان، و حتی داوران کمک می‌کند.

کاربردهای هوش مصنوعی در ورزش

۱. تحلیل عملکرد ورزشکاران

یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی، تحلیل دقیق عملکرد ورزشکاران است. در سال ۱۴۰۳، فدراسیون فوتبال ایران با همکاری یک شرکت فناوری داخلی، سیستم هوش مصنوعی «پایش‌گر» را معرفی کرد. این سیستم با استفاده از حسگرهای پوشیدنی و دوربین‌های پیشرفته، داده‌هایی مانند سرعت، استقامت، و ضربان قلب بازیکنان را در زمان واقعی جمع‌آوری و تحلیل می‌کند. به گفته سرمربی تیم ملی فوتبال، «این سیستم به ما کمک کرد تا نقاط ضعف بازیکنان را شناسایی کنیم و برنامه‌های تمرینی را برای هر فرد بهینه کنیم.»

برای مثال، در بازی‌های انتخابی جام جهانی ۲۰۲۶، تیم ملی ایران با استفاده از این فناوری توانست میزان خستگی بازیکنان را کاهش دهد و عملکرد تیم را ۱۰ درصد بهبود بخشد.

۲. کمک به داوری و تصمیم‌گیری

هوش مصنوعی در داوری نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. فناوری VAR (کمک‌داور ویدیویی) که از هوش مصنوعی بهره می‌برد، در لیگ برتر ایران از ابتدای سال ۱۴۰۳ به‌صورت گسترده استفاده شد. این سیستم با تحلیل تصاویر بازی، خطاهای آفساید، پنالتی، و کارت‌های قرمز را با دقت ۹۸ درصد تشخیص می‌دهد. استفاده از VAR در فصل ۱۴۰۳-۱۴۰۴، اعتراضات به داوری را ۳۰ درصد کاهش داد و عدالت در بازی‌ها را افزایش داد.

۳. بهبود تجربه تماشاگران

هوش مصنوعی تجربه تماشاگران را نیز متحول کرده است. در سال ۱۴۰۳، اپلیکیشن «ورزش‌یار» با استفاده از هوش مصنوعی در ایران راه‌اندازی شد. این اپلیکیشن با تحلیل بازی‌ها، پیش‌بینی‌هایی درباره نتیجه مسابقات ارائه می‌دهد و لحظات حساس بازی را به‌صورت خلاصه برای کاربران نمایش می‌دهد. همچنین، فناوری واقعیت افزوده (AR) که با هوش مصنوعی ترکیب شده، به تماشاگران امکان می‌دهد تا از طریق گوشی‌های هوشمند خود، اطلاعات زنده بازیکنان (مانند سرعت دویدن یا تعداد پاس‌ها) را روی صفحه ببینند.

۴. پیشگیری از آسیب‌دیدگی

هوش مصنوعی در پیشگیری از آسیب‌دیدگی ورزشکاران نیز مؤثر است. در کشتی، که یکی از ورزش‌های پرطرفدار ایران است، فدراسیون کشتی در سال ۱۴۰۳ از سیستم هوش مصنوعی برای تحلیل حرکات کشتی‌گیران استفاده کرد. این سیستم با شناسایی حرکات پرخطر و ارائه توصیه‌هایی برای بهبود تکنیک، میزان آسیب‌دیدگی‌ها را در مسابقات قهرمانی کشور ۲۰ درصد کاهش داد.

دستاوردها و تأثیرات در ایران

استفاده از هوش مصنوعی در ورزش ایران در سال ۱۴۰۳ دستاوردهای قابل‌توجهی داشته است:

• افزایش موفقیت تیم‌ها: تیم ملی والیبال ایران با استفاده از تحلیل داده‌های هوش مصنوعی، در مسابقات آسیایی ۱۴۰۳ به مقام قهرمانی رسید.

• ارتقای سطح مربیگری: مربیان با دسترسی به داده‌های دقیق‌تر، توانستند استراتژی‌های بهتری برای تیم‌ها طراحی کنند.

• افزایش تعامل تماشاگران: اپلیکیشن ورزش‌یار تا پایان سال ۱۴۰۳ بیش از ۲ میلیون کاربر فعال داشت و تجربه تماشای مسابقات را برای هواداران بهبود بخشید.

کاربران شبکه‌های اجتماعی در پلتفرم X از این تحولات استقبال کردند. یکی از کاربران نوشت: «هوش مصنوعی داره ورزش رو عادلانه‌تر و جذاب‌تر می‌کنه. VAR واقعاً بازی‌ها رو بهتر کرده.» دیگری اظهار داشت: «دیدن اطلاعات زنده بازیکن‌ها موقع تماشای بازی، حس متفاوتی به آدم می‌ده.»

چالش‌ها و چشم‌انداز آینده

با وجود این پیشرفت‌ها، چالش‌هایی نیز وجود دارد:

• هزینه‌های بالا: پیاده‌سازی فناوری‌های هوش مصنوعی نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است که برای برخی فدراسیون‌های ورزشی ایران دشوار است.

• کمبود تخصص: تعداد متخصصان هوش مصنوعی در ایران محدود است و نیاز به آموزش بیشتر در این حوزه احساس می‌شود.

• مقاومت فرهنگی: برخی مربیان و ورزشکاران هنوز به روش‌های سنتی عادت دارند و پذیرش فناوری‌های جدید برایشان سخت است.

با این حال، چشم‌انداز آینده روشن است. وزارت ورزش و جوانان در آبان ۱۴۰۳ اعلام کرد که قصد دارد تا سال ۱۴۰۵، هوش مصنوعی را در تمام رشته‌های ورزشی المپیکی ایران پیاده‌سازی کند. همچنین، همکاری با شرکت‌های فناوری داخلی و خارجی می‌تواند به توسعه این فناوری در ورزش کمک کند.

هوش مصنوعی به یکی از ابزارهای کلیدی در ورزش تبدیل شده است. از تحلیل عملکرد ورزشکاران و کمک به داوری گرفته تا بهبود تجربه تماشاگران و پیشگیری از آسیب‌دیدگی، این فناوری تأثیرات مثبتی بر جامعه ورزشی داشته است. با رفع چالش‌ها و سرمایه‌گذاری بیشتر، هوش مصنوعی می‌تواند نقش بزرگ‌تری در موفقیت ورزش ایران در عرصه‌های جهانی ایفا کند.