مقابله با پیری جمعیت: راهکارهای کشورها برای بحران سالمندی

سیاست‌های ترغیبی برای افزایش زاد و ولد

بسیاری از کشورها با پیشکش مشوق‌های مالی و اجتماعی می‌کوشند تا شمار تولدها را بالا ببرند.

• مرخصی والدینی: کشورهای اسکاندیناوی مانند سوئد و نروژ با دادن مرخصی زایمان بلندمدت و با دستمزد برای هر دو پدر و مادر، زمینه توازن میان کار و خانواده را فراهم کرده‌اند.

• پشتیبانی مالی: کشورهایی مانند فرانسه و آلمان با پرداخت کمک هزینه ماهانه برای هر کودک، بخشی از هزینه‌های پرورش فرزند را بر دوش می‌کشند.

• آسانی‌های مسکن: در سنگاپور، به خانواده‌های جوان وام مسکن با بهره کم و برتری در دریافت خانه داده می‌شود.

جذب کوچندگان جوان و کارآزموده

کشورهایی مانند کانادا و استرالیا با طراحی سامانه‌های کوچندگی بر پایه امتیاز، در پی جذب نیروی کار جوان و متخصص برای نیرومندسازی جمعیت فعال و متوازن کردن هرم سنی هستند. این روش نه تنها مشکل کمبود نیروی کار را حل می‌کند، بلکه به رشد اقتصادی نیز یاری می‌رساند.

افزایش سن بازنشستگی و انعطاف‌پذیری کاری

با افزایش درازای عمر، بسیاری از کشورها سن بازنشستگی را به آرامی بالا برده‌اند. ژاپن و دانمارک از پیشگامان این راهکار هستند. افزون بر این، پدیدآوری فرصت‌های شغلی پاره وقت و انعطاف‌پذیر برای سالمندان، زمینه بهره‌گیری از تجربه آنان را بدون فشار کاری فراوان فراهم می‌کند.

به کارگیری فناوری و خودکارسازی

برای جبران کمبود نیروی کار، سرمایه‌گذاری در رباتیک و هوش مصنوعی به یک بایستگی تبدیل شده است. ژاپن که سال‌خورده‌ترین جمعیت جهان را دارد، از ربات‌ها برای مراقبت از سالمندان، پیشکش خدمات در رستوران‌ها و حتی انجام کارهای پرستاری بهره می‌گیرد.

نیرومندسازی سامانه مراقبت درمانی و بازنشستگی

بازبینی در سامانه‌های بازنشستگی برای اطمینان از پایدار بودن آنها بایسته است. کشورهایی مانند سوئد سامانه‌های بازنشستگی چندلایه را پدید آورده‌اند که آمیخته‌ای از حقوق بازنشستگی دولتی، کاری و شخصی است. همچنین، گسترش خدمات مراقبت در خانه و مراکز مراقبت روزانه برای سالمندان، فشار بر خانواده‌ها و سامانه بیمارستانی را کاهش می‌دهد.

فعال نگاه داشتن سالمندان در جامعه

رواج سبک زندگی سالم و پویا برای سالمندان نه تنها هزینه‌های درمانی را کاهش می‌دهد، بلکه به آنان این زمینه را می‌دهد که همچنان نقش کارسازی در جامعه داشته باشند. برنامه‌های داوطلبانه، فرصت‌های آموزشی همیشگی و فضاهای همگانی مناسب سالمندان از جمله این راهکارها هستند.

جمع‌بندی: نگاهی به فردا

سال‌خوردگی جمعیت یک چالش جهانی است که هیچ کشوری نمی‌تواند از آن ایمن بماند. کامیابی در مدیریت این چالش به برنامه‌ریزی درازمدت، سرمایه‌گذاری در نوآوری و همکاری میان بخش‌های مختلف دولت و جامعه نیاز دارد. تجربه کشورهای پیشرو نشان می‌دهد که آمیخته‌ای از مشوق‌های فرزندآوری، جذب کوچنده، بهره‌گیری از فناوری و نیرومندسازی سامانه‌های اجتماعی می‌تواند از دگرگونی این چالش به یک بحران تمام‌عیار پیشگیری کند. فردای کشورها به توانایی آنان در سازگاری با این واقعیت تازه جمعیتی وابسته خواهد بود.